Janno van Dijke is sinds maart 2015 als technisch projectleider betrokken bij NieuwWonen, de innovatieve tak van VolkerWessels en ‘renovatie’ tegenhanger van het succesvolle nieuwbouwconcept MorgenWonen.

Vanuit de Stroomversnelling is het de bedoeling om samen met drie collega-bouwbedrijven en zes grote woningbouwcorporaties, 111.000 woningen te renoveren naar Nul-Op-de-Meter. Op dit moment zijn er door NieuwWonen een kleine 50 woningen gerealiseerd en is er al veel ervaring opgedaan. Bijvoorbeeld dat je, óók als techneut, oog moet hebben voor de bewoners, want die zijn essentieel volgens Janno: ‘Je moet draagvlak creëren bij de mensen, zonder hen heb je geen project. Zij willen graag weten waar ze aan toe zijn en wat ze kunnen verwachten. Duidelijke en heldere communicatie waarbij je doet wat je belooft, dat moet gemanaged worden. Ik kom er steeds meer achter hoe belangrijk dat is. Je hoeft dat niet te overdrijven, maar je moet het zeker niet vergeten.’

[TE BREDE VENSTERBANKEN] Dat heldere communicatie problemen voorkomt, blijkt uit een voorbeeld uit de praktijk. Janno: ‘Bij een modelwoning hadden we een bepaald type aftimmering gerealiseerd rondom de buitenkozijnen. De reacties waren lovend, maar in de praktijk bleek het niet handig, omdat verschillende zaken in de weg zaten. We besloten de brede betimmering gedeeltelijk te vervangen voor een smallere, zodat de gordijnen weer gewoon op de oude positie konden worden teruggehangen. Voor ons een verbetering. Het probleem was dat we het niet hadden besproken met de bewoners en dat stuitte op weerstand. We hadden het kunnen voorkomen door ons beter te verplaatsen in de mensen.’ Janno heeft naar eigen zeggen geleerd om de meeste communicatie vóór de daadwerkelijke implementatie te laten plaatsvinden: ‘Zeker bij een nieuw concept, want niet alles is zwart/wit. Er is ook een grijs gebied. We leren steeds meer en zijn zeker op de goede weg!’

[WARMTEVRAAG VÓÓR OPWEKKEN] Momenteel renoveren zes grote woningcoöperaties samen met de vier grote bouwers, binnen een aantal jaren 111.000 woningen naar 0-op-de-meter. Daar is ook Janno vanuit NieuwWonen volop mee bezig: ‘Mensen houden dezelfde maandlasten, wonen in een comfortabel huis en kunnen als ze zuinig leven zelfs energie terug leveren. In ons concept wordt eerst een PHPP-berekening gemaakt waarin de warmtevraag wordt vastgesteld, dat is de basis voor wat er moet worden opgewekt door de zonnepanelen die over het gehele dakvlak worden gemonteerd. Op dit moment wordt deze energie nog niet opgeslagen, maar ook daar zijn we wel over aan het brainstormen. Zo komen we stap voor stap tot een steeds beter resultaat.’

[‘JE MOET ERGENS BEGINNEN’] Vanuit de Stroomversnelling zijn innovatie en industrialisatie wel de belangrijkste steekwoorden: ‘Zonder industrialisatie kan het ook niet, daar zijn we wel achter. We zijn momenteel nog op een redelijk traditionele manier bezig, maar we zijn er van overtuigd, dat robots en printers de nabije toekomst zijn. Je moet ergens beginnen en het is learning by doing,  zowel  op technisch als op financieel vlak. Want buiten het feit dat we bezig zijn met het verduurzamen van bestaande woningbouw, wat een loffelijk streven is natuurlijk, willen we ook wel graag een sluitende business-case. Inmiddels hebben we zo’n 40 tot 50 woningen gemaakt en  daarbij zijn we al zoveel tegen gekomen wat we in vervolg anders aanpakken.’

Een mooi concept, maar voordat het ook echt financieel haalbaar en sluitend wordt, moet er eerst geïnvesteerd worden: ‘Een nieuw concept en prototyping daarvan, kost eerst geld en we willen daarom bewust niet meteen te grote aantallen realiseren, want als een concept nog niet voor 100% staat, dan kun je beter 10 woningen realiseren dan 100… We gaan dus bewust voor wat minder risico in het voortraject, zodat we daar zo min mogelijk geld verbranden, terwijl we aan de andere kant toch ervaren dat we leren door te doen. Welke verbeteringen kunnen we toepassen? Wat hebben we geleerd van de vorige woning? Dat passen we meteen toe.’

De Stroomversnelling pakt een renovatie in één dag aan. Janno: ‘We beginnen ‘s ochtends en ‘s avonds koken en douchen de bewoners weer. Met de eerste 15 woningen in Drenthe lukte dat net niet, maar bij de laatste serie zaten de jongens om 15.30 uur in de auto, dus dat bewijst dat het kan.’ Momenteel ligt de prioriteit op het sluitend krijgen van de business case en met 650 woningen op de planning is die noodzaak groter dan ooit volgens Janno: ‘We zijn druk bezig om de kosten naar beneden te krijgen. Het is namelijk niet de bedoeling dat we ten onder gaan aan ons eigen succes. Het mooie van een renovatieconcept als dat van de Stroomversnelling is, dat als het eenmaal  loopt, het ook blijft lopen: we renoveren nu woningen uit de jaren 60 en 70. Over tien jaar renoveren we woningen uit de jaren 80 en zo gaat het door, verwacht ik. Er staan nog zo’n 2,5 miljoen woningen op de nominatie om te worden gerenoveerd, dus de markt is er wel.’

[‘JE MOET ELKAAR BETER WILLEN MAKEN’] Innovatie is het eerste woord volgens Janno als het gaat om ‘het nieuwe bouwen’. Ook transparantie is een belangrijk begrip, net als het delen van kennis: ‘We zitten in gezamenlijke overleggen met alle partners en medebouwers en onderling proberen we van elkaar te leren. Aannemers zijn vaak bang dat een ander met ‘zijn’ dingen aan de haal gaat, maar dat is ‘oud denken’. Natuurlijk ben je wel voorzichtig met bepaalde onderdelen, want dat kan de clou zijn van jouw specifieke concept en je hoeft ook niet alles tot in detail te vertellen, maar je moet elkaar wel beter willen maken. We willen graag voorlopen en dat is een uitdaging. Er zijn 4,5 miljoen woningen in Nederland die op lijst staan om gerenoveerd te worden, die kun je echt niet allemaal alleen realiseren. Zelfs niet als ‘de grote vier’ van Nederland.’