OBC Elst; bouwen met een materiaalpaspoort – Dick van de Merwe
Dick van de Merwe raakte in 2018 als architect betrokken bij een bijzonder project. OBC Elst wilde een nieuw pand bouwen, waarin duurzaamheid, licht en ruimte een belangrijke rol moesten spelen. Maar niet alleen New Builder Dick van de Merwe was nauw betrokken bij dit mooie project, ook Johan Sanders, Senior Engineer bij Giesbers Ontwikkelen en Bouwen, was al vroeg in het traject een vast onderdeel van het bouwteam. Samen hebben ze het materialenpaspoort ingezet, om ook in de toekomst duurzaam te blijven.
Dick: “Tijdens dit project hebben we veel interactie gezien, alles op basis van gelijkwaardigheid. Zelfs de leerlingen en docenten zijn bij het ontwerpproces betrokken. Door middel van workshops konden zij hun inbreng aandragen, de uitkomsten zijn echt zichtbaar in het resultaat. Op deze manier gaan we naar ‘we’ in plaats van ‘ze’. Echte samenwerking, tussen alle partijen en de menselijke maat is zichtbaar, het is geen ‘vechtproject’ zoals je helaas nog zo vaak ziet.” Ook de aanbesteding ging anders dan anders. “De prijs lag vooraf vast, waarop wij een inhoudelijk goed en vooral duurzaam plan mochten presenteren.”
Dick van de Merwe werkte al eerder samen met Giesbers. “We hebben beiden dezelfde insteek, bijzonder om elkaar dan weer te treffen binnen dit project. De bouwkolom is zo versnipperd, ook door de manier van aanbesteden komt het vaak neer op concurrentie puur op prijs. Terwijl we juist samen de verantwoordelijkheid hebben om iets goeds en moois neer te zetten.”
Johan Sanders sluit aan: “Het is een bijzondere opdracht, er is meer begrip onderling. Dat maakt het werken niet persé makkelijker, maar wel mooier. We kunnen aan de ene kant juist dichter bij onszelf blijven, aan de andere kant is het de uitdaging om veel meer integraal te denken, overstijgend aan je eigen discipline. En bij dit project bouwen we écht voor de toekomst.”
Materialenpaspoort als cadeau
Johan: “We hebben allebei het materialenpaspoort in ons voorstel genoemd. De bouw moet veranderen! Een materialenpaspoort is daar een goede stap in en dit project leent zich daar ook mooi voor. Helaas werd dit er tijdens de engineeringsfase van de bouw alsnog uit bezuinigd.” Maar dat lieten Van de Merwe en Sanders niet zomaar over hun kant gaan. Dick: “We vonden dit zo belangrijk, zowel voor het project als voor onszelf, dat we het Materialenpaspoort als het ware cadeau hebben gedaan. Dat is natuurlijk ook een deel eigenbelang. Dit project wordt een prachtige referentie voor toekomstige opdrachten. Daarbij was het BIM-model al heel uitgebreid, dus met die digitale informatie konden we het Paspoort goed koppelen.”
Bouwen voor de toekomst
Dick: “In een goed BIM-model ligt al veel informatie vast. Wij hebben de bestaande info uitgebreid en specifieke data toegevoegd. We deden dat vanuit een gezamenlijke missie: bouwen voor de toekomst! Dat betekent dat je niet alleen je materialen kan hergebruiken, maar vooral ook tot in detail weet wat er in een gebouw aanwezig is.” Johan: “Dit is nog maar het begin. Er kan nog zoveel meer informatie verwerkt worden in dit prachtige systeem. Maar dan moet de rest van de bouwsector wel meewerken.”
OBC Elst is het eerste voortgezet onderwijs gebouw waarbij op deze manier officieel een Materialenpaspoort vanuit Madaster is uitgereikt. Dick: “Het balletje is nu een eerste stukje in beweging gezet, maar we moeten het wel laten rollen, door in de bouw nog veel meer samen te werken en kennis door te geven. En natuurlijk zijn er nog heel veel stappen te maken. Bouw je bijvoorbeeld prefab of zijn de onderdelen ook werkelijk weer los te koppelen in de toekomst. Op dit moment worden de onderdelen van een gebouw wel opgeslagen, maar de losmaakbaarheid nog niet. In het geheel is dit een kleine stap en we moeten ook bescheiden blijven, maar het is wel een belangrijke eerste stap; voor de school OBC Elst, maar ook voor de gehele beweging in de bouw.”
Het manifest en The New Builders
Dick: “Tijdens mijn hele loopbaan voel ik al de intrinsieke motivatie om verspilling tegen te gaan. Natuurlijk van tijd en materialen, maar boven alles van het menselijk potentieel. Goede bedoelingen stranden in de bureaucratie en enthousiaste mensen raken opgebrand door alle regeltjes. We hebben zo’n prachtig vak, waarbij je passie zo belangrijk is! Ik vond mijn medestanders bij The New Builders. Wij kijken verder, buiten ons eigen stukje, en dragen samen bij aan het totaal. We hebben de neuzen dezelfde kant op staan en werken samen aan een hoger doel. Er is meer dan geld en productie. Dat zie je ook terug in het Manifest. Transparantie, gunnen en van elkaar leren: daar ga ik voor.”
Johan: “Die struggle voel ik ook. Het is vaak een uitdaging om als onderdeel van een groter geheel je persoonlijke motivatie uit te voeren. Het OBC was daarom een prachtig project. Ik moest af en toe een stapje extra doen, het kostte veel energie, maar het resultaat is er ook naar! We moeten en gaan daarom straks ook bewust genieten van het eindresultaat dat we samen hebben neergezet!
Mooi om te zien hoe The New Builders in het leven en in de sector staan, herkenbaar ook. Dus wie weet komen we elkaar binnenkort ook daar tegen..”